Το Πράσινο Ολοκαύτωμα

"The change must happen soon: over the coming years, citizens, policy-makers, industry leaders, and others have a chance to decide the fate of the world's last frontier forests. The key decisions before us are windows of opportunity that may never open again. (WRI, The Last Frontier Forests)"

Εδώ και 10.000 περίπου χρόνια ξεκίνησε το μεγάλο μακελειό των δασών από τον άνθρωπο. Τα πρώτα δείγματα για τα οποία υπάρχουν γραπτά έρχονται από τους Σουμέριους της Μεσοποταμίας, οι οποίοι θα λέγαμε πως ξεκίνησαν τον “Δυτικό Πολιτισμό”. Ήταν και ο πρώτος πολιτισμός που άφησε γραπτά μνημεία της Οικολογικής του αυτο-καταστροφής. Στο “Έπος του Γκιγκαλμές” αναφέρεται πολύ καθαρά πως η επιθυμία του αυτοκράτορα να χτίσει μια σπουδαία πόλη, οδήγησε στο κόψιμο των δασών, μιας έκτασης από την Ιορδανία έως τις ακτές του Λιβάνου. Μέσα σε 1.500 χρόνια τα δάση στον Λίβανο μειώθηκαν από 90% της έκτασης της περιοχής μόλις στο 7%, μειώνοντας δραστικά επίσης και την βροχόπτωση.

Την σκυτάλη στην συνέχεια ανέλαβε η Ελλάδα, η επόμενη μεγάλη “αυτοκρατορία” που κατέρρευσε και λόγω της Οικολογικής καταστροφής που η ίδια προκάλεσε στο περιβάλλον.

Οι Έλληνες μεταξύ 2.000 και 1.500 π.χ. υιοθέτησαν μεθόδους παραπλήσιες με εκείνων του Σουμέριων, δηλαδή επιδόθηκαν στην συστηματική και απρόσεκτη κοπή των δασών τους, αντικαθιστώντας τα με καλλιεργήσιμα εδάφη και χρησιμοποιώντας το ξύλο. Ο λόγος; Ο ολοένα αυξανόμενος πληθυσμός τους είχε ανάγκη από έδαφος, στέγη, καύσιμο και τροφή. Ο Πλάτωνας στον Κριτία αναφέρει πολύ συγκεκριμένα πως την εποχή που έγινε ο πόλεμος των Αθηναίων με τους Άτλαντες (δηλαδή περίπου το 9.000 π.χ.):

“Τα σύνορά της έφθαναν μέχρι τον Ισθμό … τον Κιθαιρώνα και την Πάρνηθα”

(H πολιτεία της Αθήνας δηλαδή ήταν ολόκληρη η Αττική)

“Αυτός ο τόπος ξεπερνούσε κάθε άλλον σε γονιμότητα, γι’ αυτό και μπορούσε τότε να τρέφει πολύ στρατό που προέρχονταν από γειτονικά μέρη …. Το μέρος που απόμεινε από σήμερα από εκείνη την περιοχή ξεπερνά οποιαδήποτε άλλο τόπο στην παραγωγή και αφθονία καρπών, ενώ επίσης είναι πλούσιο σε βοσκοτόπια και άλλα ήδη ζώων. Εκείνη την εποχή εκτός από τις φυσικές καλλονές, όλα αυτά τα είχε σε αφθονία.”

(η Αθήνα ήδη χρησιμοποιεί μεθόδους εντατικής γεωργίας – βοσκοτόπια, αλλά το έδαφός της παραμένει γονιμότερο από άλλες Ελλαδικές περιοχές, οι οποίες προφανώς και αυτές είχαν υιοθετήσει τις πολιτισμένες μεθόδους ανάπτυξης)

“Επειδή όμως έγιναν πολύ μεγάλοι κατακλυσμοί στην διάρκεια των εννέα χιλιάδων ετών το χώμα σε αυτά τα χρόνια … πάντοτε γλιστρούσε σε μεγάλες ποσότητες και εξαφανιζόταν στα βάθη της θάλασσας … αυτό που έχει απομείνει, συγκρινόμενο με εκείνο που υπήρχε στο παρελθόν, μοιάζει με σκελετό άρρωστου κορμιού, αφού το χώμα όσο ήταν εύφορο και μαλακό, παρασύρθηκε μακριά και απέμεινε μόνο ο ρηχός φλοιός της γης”

“Εκείνη όμως την παλιά εποχή ο τόπος μας, … αντί για τους σημερινούς ξερότοπους είχε ψηλούς χωμάτινους λόφους … και τα βουνά είχαν πολλά δάση …. με τεράστια δένδρα από τα οποία έχουν γίνει οι στέγες πολλών κτηρίων … πλουτιζόταν επίσης με το νερό που έπεφτε από τον Δία, το οποίο δεν χανόταν όπως σήμερα που κυλάει πάνω στην αποψιλωμένη γη και καταλήγει στην θάλασσα … έτσι όλα τα μέρη είχαν τρεχούμενα νερά από πηγές και ποτάμια”

(Εδώ έχουμε μια ξεκάθαρη εικόνα της διάβρωσης του εδάφους λόγω της έλλειψης δασών και τα νερά της βροχής που παραμένουν στη επιφάνεια αντί να γίνονται φυσικές πηγές – οι γνώσεις βέβαια της εποχής δεν ήταν αρκετές για τον εντοπισμό της αιτίας και έτσι οι έντονες βροχοπτώσεις εμφανίζονται ως κατακλυσμοί που παράσερναν το χώμα στην θάλασσα)

Οι επόμενες αυτοκρατορίες που διαδέχθηκαν την Ελληνική δεν είχαν καλύτερη μοίρα! Η ραγδαία αύξηση του πληθυσμού οδηγούσε με βεβαιότητα στην χρησιμοποίηση των ίδιων μεθόδων (κοπή δασών, εντατική καλλιέργεια, κατακτητικοί πόλεμοι). Αποτέλεσμα της κοπής των δασών ήταν η συνεχής επιβάρυνση του εδάφους, η υποβάθμισή του (γονιμότητα, ποιότητα) και η ανάγκη έναρξης κατακτητικών πολέμων για την ανεύρεση νέων πόρων σε (εδαφών, ξυλείας, κλπ) γειτονικά εδάφη.

Σήμερα λοιπόν έχουμε χάσει (WRI, The Last Frontier Forests) σχεδόν τα μισά (50%) από τα δάση που είχε ο πλανήτης πριν από 10.000 χρόνια! Συνολικά 3 δισεκατομμύρια εκτάρια έχουν καταστραφεί. Από το 2000 μέχρι τώρα πάνω από 200.000.000 εκτάρια έχουν χαθεί (μια έκταση όσο περίπου το Μεξικό!) από τα οποία περισσότερο από τα μισά έχουν “πέσει” από τσεκούρι, εκσκαφέα ή αλυσσοπρίονο.

Το μεγαλύτερο μέρος του δασικού πλούτου καταστράφηκε την τελευταία 30ετία, κατά την οποία ο πληθυσμός της γης αυξήθηκε περισσότερο από 100%, η κατανάλωση χαρτιού κατά 90% και η κατανάλωση προϊόντων ξύλου κατά 40% περίπου!