/* Φιλοσοφικοί Αντικατοπτρισμοί (ΦΑΝΤΙ): Σεπτεμβρίου 2006 */ Philosophical Mirage

Δευτέρα, Σεπτεμβρίου 04, 2006

Το Πράσινο Ολοκαύτωμα

"The change must happen soon: over the coming years, citizens, policy-makers, industry leaders, and others have a chance to decide the fate of the world's last frontier forests. The key decisions before us are windows of opportunity that may never open again. (WRI, The Last Frontier Forests)"

Εδώ και 10.000 περίπου χρόνια ξεκίνησε το μεγάλο μακελειό των δασών από τον άνθρωπο. Τα πρώτα δείγματα για τα οποία υπάρχουν γραπτά έρχονται από τους Σουμέριους της Μεσοποταμίας, οι οποίοι θα λέγαμε πως ξεκίνησαν τον “Δυτικό Πολιτισμό”. Ήταν και ο πρώτος πολιτισμός που άφησε γραπτά μνημεία της Οικολογικής του αυτο-καταστροφής. Στο “Έπος του Γκιγκαλμές” αναφέρεται πολύ καθαρά πως η επιθυμία του αυτοκράτορα να χτίσει μια σπουδαία πόλη, οδήγησε στο κόψιμο των δασών, μιας έκτασης από την Ιορδανία έως τις ακτές του Λιβάνου. Μέσα σε 1.500 χρόνια τα δάση στον Λίβανο μειώθηκαν από 90% της έκτασης της περιοχής μόλις στο 7%, μειώνοντας δραστικά επίσης και την βροχόπτωση.

Την σκυτάλη στην συνέχεια ανέλαβε η Ελλάδα, η επόμενη μεγάλη “αυτοκρατορία” που κατέρρευσε και λόγω της Οικολογικής καταστροφής που η ίδια προκάλεσε στο περιβάλλον.

Οι Έλληνες μεταξύ 2.000 και 1.500 π.χ. υιοθέτησαν μεθόδους παραπλήσιες με εκείνων του Σουμέριων, δηλαδή επιδόθηκαν στην συστηματική και απρόσεκτη κοπή των δασών τους, αντικαθιστώντας τα με καλλιεργήσιμα εδάφη και χρησιμοποιώντας το ξύλο. Ο λόγος; Ο ολοένα αυξανόμενος πληθυσμός τους είχε ανάγκη από έδαφος, στέγη, καύσιμο και τροφή. Ο Πλάτωνας στον Κριτία αναφέρει πολύ συγκεκριμένα πως την εποχή που έγινε ο πόλεμος των Αθηναίων με τους Άτλαντες (δηλαδή περίπου το 9.000 π.χ.):

Τα σύνορά της έφθαναν μέχρι τον Ισθμό … τον Κιθαιρώνα και την Πάρνηθα

(H πολιτεία της Αθήνας δηλαδή ήταν ολόκληρη η Αττική)

Αυτός ο τόπος ξεπερνούσε κάθε άλλον σε γονιμότητα, γι’ αυτό και μπορούσε τότε να τρέφει πολύ στρατό που προέρχονταν από γειτονικά μέρη …. Το μέρος που απόμεινε από σήμερα από εκείνη την περιοχή ξεπερνά οποιαδήποτε άλλο τόπο στην παραγωγή και αφθονία καρπών, ενώ επίσης είναι πλούσιο σε βοσκοτόπια και άλλα ήδη ζώων. Εκείνη την εποχή εκτός από τις φυσικές καλλονές, όλα αυτά τα είχε σε αφθονία.”

(η Αθήνα ήδη χρησιμοποιεί μεθόδους εντατικής γεωργίας – βοσκοτόπια, αλλά το έδαφός της παραμένει γονιμότερο από άλλες Ελλαδικές περιοχές, οι οποίες προφανώς και αυτές είχαν υιοθετήσει τις πολιτισμένες μεθόδους ανάπτυξης)

Επειδή όμως έγιναν πολύ μεγάλοι κατακλυσμοί στην διάρκεια των εννέα χιλιάδων ετών το χώμα σε αυτά τα χρόνια … πάντοτε γλιστρούσε σε μεγάλες ποσότητες και εξαφανιζόταν στα βάθη της θάλασσας … αυτό που έχει απομείνει, συγκρινόμενο με εκείνο που υπήρχε στο παρελθόν, μοιάζει με σκελετό άρρωστου κορμιού, αφού το χώμα όσο ήταν εύφορο και μαλακό, παρασύρθηκε μακριά και απέμεινε μόνο ο ρηχός φλοιός της γης

Εκείνη όμως την παλιά εποχή ο τόπος μας, … αντί για τους σημερινούς ξερότοπους είχε ψηλούς χωμάτινους λόφους … και τα βουνά είχαν πολλά δάση …. με τεράστια δένδρα από τα οποία έχουν γίνει οι στέγες πολλών κτηρίων … πλουτιζόταν επίσης με το νερό που έπεφτε από τον Δία, το οποίο δεν χανόταν όπως σήμερα που κυλάει πάνω στην αποψιλωμένη γη και καταλήγει στην θάλασσα … έτσι όλα τα μέρη είχαν τρεχούμενα νερά από πηγές και ποτάμια

(Εδώ έχουμε μια ξεκάθαρη εικόνα της διάβρωσης του εδάφους λόγω της έλλειψης δασών και τα νερά της βροχής που παραμένουν στη επιφάνεια αντί να γίνονται φυσικές πηγές – οι γνώσεις βέβαια της εποχής δεν ήταν αρκετές για τον εντοπισμό της αιτίας και έτσι οι έντονες βροχοπτώσεις εμφανίζονται ως κατακλυσμοί που παράσερναν το χώμα στην θάλασσα)

Οι επόμενες αυτοκρατορίες που διαδέχθηκαν την Ελληνική δεν είχαν καλύτερη μοίρα! Η ραγδαία αύξηση του πληθυσμού οδηγούσε με βεβαιότητα στην χρησιμοποίηση των ίδιων μεθόδων (κοπή δασών, εντατική καλλιέργεια, κατακτητικοί πόλεμοι). Αποτέλεσμα της κοπής των δασών ήταν η συνεχής επιβάρυνση του εδάφους, η υποβάθμισή του (γονιμότητα, ποιότητα) και η ανάγκη έναρξης κατακτητικών πολέμων για την ανεύρεση νέων πόρων σε (εδαφών, ξυλείας, κλπ) γειτονικά εδάφη.

Σήμερα λοιπόν έχουμε χάσει (WRI, The Last Frontier Forests) σχεδόν τα μισά (50%) από τα δάση που είχε ο πλανήτης πριν από 10.000 χρόνια! Συνολικά 3 δισεκατομμύρια εκτάρια έχουν καταστραφεί. Από το 2000 μέχρι τώρα πάνω από 200.000.000 εκτάρια έχουν χαθεί (μια έκταση όσο περίπου το Μεξικό!) από τα οποία περισσότερο από τα μισά έχουν “πέσει” από τσεκούρι, εκσκαφέα ή αλυσσοπρίονο.

Το μεγαλύτερο μέρος του δασικού πλούτου καταστράφηκε την τελευταία 30ετία, κατά την οποία ο πληθυσμός της γης αυξήθηκε περισσότερο από 100%, η κατανάλωση χαρτιού κατά 90% και η κατανάλωση προϊόντων ξύλου κατά 40% περίπου!

Κυριακή, Σεπτεμβρίου 03, 2006

Δημογραφικό Ολοκαύτωμα

Η λέξη Ολοκαύτωμα προέρχεται από την αρχαία Ελλάδα όπου σήμαινε τότε την θυσία, το καύσιμο δηλαδή ενός ζώου μέχρι να γίνει στάχτη προς τιμήν των Θεών. Επειδή η καύση ήταν πλήρης γι’ αυτό δόθηκε και το όνομα ολο-καύτωμα.

Κάποιοι ίσως νομίζουν πως το Ολοκαύτωμα χρησιμοποιείται μονάχα για τις εξολοθρεύσεις ανθρώπινων πληθυσμών (ολοκαύτωμα των Εβραίων), αλλά η αρχική χρήση της λέξης αναφερόταν στην θυσία των ζώων στον Θεό. Τελικά μήπως όμως ακόμη και σήμερα δεν συνεχίζει η ανθρωπότητα την πρακτική αυτή, δηλαδή την θυσία της Φύσης στο όνομα του Θεού;

Μάλιστα από ότι φαίνεται η πρακτική αυτή ακολουθείται με τις ευλογίες του Θεού … Διότι εάν λάβουμε υπόψη μας την πολυπληθέστερη θρησκεία του πλανήτη, την Χριστιανική, στην Γέννηση, δεν έδωσε ο Θεός στον άνθρωπο, όχι απλά το δικαίωμα να ζήσει πάνω στην γη μαζί με τα υπόλοιπα ζωντανά, αλλά την ρητή αποστολή (σκοπό και νόημα της ζωής του) να μεγαλουργήσει ως “άρχοντας” πάνω στην γη; Δεν είπε στο 1ο Κεφάλαιο της Γεννέσεως:

26 Και είπεν ο θεός, Ας κάμωμεν άνθρωπον κατ' εικόνα ημών, καθ' ομοίωσιν ημών• και ας εξουσιάζη επί των ιχθύων της θαλάσσης και επί των πετεινών του ουρανού και επί των κτηνών και επί πάσης της γης και επί παντός ερπετού, έρποντος επί της γης
27 Και εποίησεν ο Θεός τον άνθρωπον κατ' εικόνα εαυτού• κατ' εικόνα Θεού εποίησεν αυτόν άρσεν και θήλυ εποίησεν αυτούς
28 και ευλόγησεν αυτούς ο Θεός• και είπε προς αυτούς ο Θεός, Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και γεμίσατε την γην και κυριεύσατε αυτήν, και εξουσιάζετε επί των ιχθύων της θαλάσσης και επί των πετεινών του ουρανού και επί παντός ζώου κινουμένου επί της γης.

Και στο 9ο Κεφάλαιο της Γεννέσεως:

1 Και ευλόγησεν ο Θεός τον Νώε και τους υιούς αυτού• και είπε προς αυτούς, Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε, και γεμίσατε την γήν
2 και ο φόβος σας και ο τρόμος σας θέλει είσθαι επί πάντα τα ζώα της γης, και επί πάντα τα πτηνά του ουρανού, επί παν ο, τι έρπει επί της γης, και επί πάντας τους ιχθύας της θαλάσσης• εις τας χείρας σας εδόθησαν
3 παν κινούμενον, το οποίον ζη, θέλει είσθαι εις σας προς τροφήν• ως τον χλωρόν χόρτον έδωκα τα πάντα εις εσάς

Πως μπορεί να αμφισβητηθεί η εντολή του Θεού, εάν υποθέσουμε πως το κείμενο εγράφη μεν από άνθρωπο, αλλά ήταν θεόπνευστο; Και μήπως πράγματι, σήμερα, στις ημέρες μας, δεν είμαστε σε θέση να πούμε πως έχει πραγματοποιηθεί με 100% επιτυχία η συγκεκριμένη αποστολή;

Δεν έχουμε στ' αλήθεια εμείς οι άνθρωποι κατακυριεύσει “πάσαν την γην”, δεν έχουμε απόλυτη εξουσία πάνω σε κάθε έμβιο που φυτρώνει, πετάει, κολυμπάει, έρπει και περπατάει; Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως έτσι ακριβώς έχουν τα πράγματα! Επομένως, θα διερωτηθεί κανείς γιατί να ανησυχούμε αφού πράττουμε ακριβώς όπως έχουμε ταχθεί να πράξουμε από τον Θεό;

Όσοι επομένως πιστεύουν στην Παλαιά Διαθήκη δεν έχουν κανέναν λόγο να ανησυχούν. Όλα είχαν προβλεφθεί και ακολουθούν την θεία Πρόνοια. Ο πληθυσμός μας αυξάνει με γοργούς ρυθμούς. Πριν από 10.000 χρόνια μόλις 5.000.000 άνθρωποι κατοικούσαν σε ολόκληρο τον πλανήτη. Την εποχή του Χριστού οι άνθρωποι είχαν πολλαπλασιασθεί φθάνοντας περίπου τα 300 εκατομμύρια. Το 1950 είχαν ήδη ξεπεράσει τα 2 δις! 50 χρόνια μετά ο ανθρώπινος πληθυσμός εκτοξεύτηκε σε περισσότερα από 6 δις και μέχρι το 2050 υπολογίζεται να ξεπεράσει τα 10 δις! Τι ταιράστιο επίτευγμα για την ανθρωπότητα, πόσο ικανοποιημένος πρέπει να είναι ο Θεός με τους ανθρώπους!

Μάλιστα το μεγαλύτερο μέρος του ανθρώπινου πληθυσμού στις ημέρες μας θα ήθελε να αποκτήσει ένα “επίπεδο” διαβίωσης αντίστοιχο με εκείνο των Δυτικών κοινωνιών. Οπότε η θυσία της Φύσης για χάρη του “Θεού”, το ολοκαύτωμα, καλά κρατεί και συνεχίζεται απτόητο…

Από την άλλη μεριά η πραγματική κατάσταση είναι τουλάχιστον τραγική. Εάν παρακολουθήσει και καταγράψει κανείς με νηφαλιότητα τα στοιχεία, θα διαπιστώσει πως η πληθυσμιακή εξάπλωση αποτελεί τον κοινό παρανομαστή επιδείνωσης όλων των περιβαντολογικών παραμέτρων εξαιτίας των οποίων ανακαλύψαμε το Οικολογικό Ζήτημα.

Περιβαλλοντικό Ολοκαύτωμα

Πέρα από το προσωπικό μας ενδιαφέρον, που όπως κάθε προσωπικό ενδιαφέρον είναι υποκειμενικό, υπάρχουν άραγε και αντικειμενικοί λόγοι που θα έπρεπε να ασχοληθούμε με το “πρόβλημα” της Οικολογίας; Και γιατί το αποκαλούμε πρόβλημα, μήπως δεν είναι πράγματι πρόβλημα, αλλά απλά ιδέα μας; Τι είναι αυτή η λέξη “Ολοκαύτωμα” που έχουμε χρησιμοποιήσει; Μήπως είναι ένα τρικ για να κερδίσουμε το ενδιαφέρον του αναγνώστη; Γιατί γινόμαστε υπερβολικοί και καταστροφολόγοι; Μήπως, ακόμη και αν αποτελεί σε κάποιο βαθμό πρόβλημα, το περιβαντολογικό, δεν είναι κάτι που θα έπρεπε να μας ανησυχεί ιδιαίτερα εξαιτίας της προσωρινότητάς του; Είναι άραγε το πρόβλημα προσωρινό, ίσως ένας κύκλος μιας φυσιολογικής - φυσικής διαδικσίας, ένα ξεπέταγμα που θα υποχωρήσει στον επόμενο κύκλο;

Μακάρι να ήταν ένας φυσικός κύκλος! Όλα τα στοιχεία δείχνουνν πως το πρόβλημα είναι κολοσσιαίο επειδή δεν είναι φυσικό αλλά προέρχεται από την δραστηριότητα ενός και μόνου είδους, τον άνθρωπο! Το φαινόμενο απλά συντελείται αργά και με διαρκώς αυξανόμενους ρυθμούς, κυριολεκτικά κάτω από την μύτη μας, εδώ και 10.000 χρόνια απ΄ όταν άρχισε.

Τα στοιχεία είναι πλέον συντριπτικά! Επειδή ο όγκος και το εύρος των στοιχείων είναι πραγματικά τεράστιος, χρειάζεται να γραφεί ένα βιβλίο για να παρουσιαστεί το ζήτημα όσο γίνεται πιο ολοκληρωμένα. Αυτή θα είναι η προσπάθειά μας το επόμενο διάστημα. Άλλωστε αυτό δεν μπορεί παρά να αποτελεί το πρώτο βήμα της φιλοσοφικής μας αναζήτησης. Να στοιχειοθετήσουμε δηλαδή γιατί θέσαμε ως πρωτερώτηση το

"Ποια Φιλοσοφία χρειάζεται ο άνθρωπος σήμερα για να συμβιώσει αρμονικά με το φυσικό του Περιβάλλον";

Ας αρχίσουμε λοιπόν μελετώντας την τρέχουσα κατάσταση του περιβάλλοντος. Πράγματι τα περιβαντολογικά σημάδια είναι εντελώς δυσοίωνα:
  1. Καταστροφή Δασών και του Πράσινου πλούτου
  2. Παγκόσμια Θέρμανση (Global Warming)
  3. Μόλυνση ατμόσφαιρας και υποβάθμιση κλίματος
  4. Ερημοποίηση και υποβάθμιση εδάφους
  5. Διατροφική Υποβάθμιση
  6. Μαζική εξαφάνιση ειδών και Εξάλειψη Βιο-ποικιλότητας
  7. Υποβάθμιση Υδάτινων Πόρων (πόσιμο νερό)
  8. Ενεργειακές απαιτήσεις και εξάντληση πετρελαίου
  9. Υποβάθμιση ανθρώπινης υγείας και παγκόσμια φτώχεια

Όπως παρατηρούμε, ολόκληρη η βιόσφαιρα βρίσκεται σε μεγάλη πίεση! Ας προσεγγίσουμε το ζήτημα αρχίζοντας από την καταστροφή των δασών και των δασικών οικοσυστημάτων (ζούγκλες, δάση, κλπ).



Στην συνέχεια και επειδή τα κείμενα είναι μεγάλα, θα ανεβάζω εδω ό,τι θεωρώ πως είναι χρήσιμο και ενδιαφέρον ώστε να μπορέσει να γίνει και κάποια συζήτηση.