Τα αίτια μιας εξολόθρευσης: Ο Φακός των Ευρωπαίων του Μεσαίωνα
Έτσι θα αναφερθούμε σε δύο, χονδρικά, Πολιτισμικούς Φακούς: τον Πολιτισμικό Φακό του Μεσαιωνικού ανθρώπου που είχε διαμορφωθεί ήδη την προηγούμενη χιλιετία και έμελε η επιρροή του να συνεχίζει μέχρι της ημέρες μας και τον Πολιτισμικό Φακό του ανθρώπου της Αναγέννησης ή του Διαφωτισμού. Πάντως η αλλαγή του Πολιτισμικού Φακού από τον Μεσαιωνικό στον Αναγεννησιακό δεν άλλαξε τόσο ριζικά την αντίληψη ως προς την αξία των ζών, όπως θα δούμε, ώστε να αποτρέψει την εξαφάνιση του Πιγκουίνου Great Auk.
Μια σημαντική παράμετρος της εποχής που διαδραματίστηκε η εξολόθρευση των Πιγκουίνων Great Auk, δηλαδή περίπου από το 1400 μέχρι το 1800, ήταν η σημαντική αύξηση του πληθυσμού και του ΑΕΠ των Ευρωπαίων. Όπως φαίνεται από τον παρακάτω πίνακα η αύξηση του πληθυσμού ακολουθεί μια μέση γεωμετρική πρόοδο που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Μάλιστα ενώ το 1500 ο παγκόσμιος πληθυσμός ήταν μόλις 425 εκ. το 1750, μετά δηλαδή από 250 χρόνια σχεδόν διπλασιάσθηκε φθάνοντας τα 720 εκ, πριν εκτοξευτεί στα 1,2 δις το 1850, μόλις 100 χρόνια μετά! Ταυτόχρονα είχαμε και τον διπλασιασμό του μέσου ετήσιου Κατά Κεφαλή Εισοδήματος από μόλις 138$ το 1500, σε 300$ το 1850 (το $ εκφρασμένο σε αξίες του 1990).
Όμως η εξέλιξη αυτή δεν ήταν καθόλου “συνεχής” και ανώδυνη όπως φαίνεται προσεγγιστικά στο γράφημα! Η ανάκαμψη στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο μέσω της Αναγέννησης ήρθε ως συνέχεια μιας εξαιρετικά επώδυνης δημογραφικής - οικολογικής καταστροφής που συντελέστηκε κατά τα χρόνια του Μεσαίωνα.
Εκτιμάται πως η Ευρώπη ήδη από τις αρχές του 1.300 έπασχε από υπερ-πληθυσμό. Η συγκέντρωση στις πόλεις, η έλλειψη αρκετής τροφής για το σύνολο του πληθυσμού, η φτώχεια, οι κακές συνθήκες υγιεινής, η εξασθένιση επομένως της υγείας του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού, σε συνδυασμό με την θεοκρατική-εκδικητική Ιουδαιο-Χριστιανική ιδεολογία, οδήγησαν τον Ευρωπαϊκό πληθυσμό σε απανωτές οικολογικές καταστροφές.
Ο Ευρωπαϊκός πληθυσμός είχε αυξηθεί σημαντικά κατά την περίοδο 1.000 – 1.300 λόγω της ευημερίας που προσέφεραν ένα ήπιο κλίμα και μια εκρηκτική εξάπλωση της γεωργίας σε ολόκληρη την Ευρώπη. Οι άνθρωποι όρμισαν κυριολεκτικά μέσα στα Ευρωπαϊκά δάση “καθαρίζοντάς τα” για να δημιουργήσουν εύφορες γεωργικές εκτάσεις. Μέσα από επεκτατικούς πολέμους, την φεουδαρχία και την αγροτική τεχνολογία δημιουργήθηκε μια οικονομικά εύρωστη αλλά ευάλωτη οικολογικά Ευρώπη, σχεδόν 100 εκ. κατοίκων λίγο πριν τον Μαύρο Θάνατο. Η εξάπλωση αυτή οδήγησε στην δημιουργία των πρώτων αστικών κέντρων.
Το “κακό” άρχισε περίπου με τον Μεγάλο Λιμό (αρχές του 1.300) και έχοντας ως αποκορύφωμα τον Μαύρο Θάνατο (περί τα 1.350) συνέχισε σποραδικά μέχρι το τέλος του 18ου αιώνα. Επομένως πριν την Αναγέννηση, που τοποθετείται συμβατικά περίπου στα 1.500, η Ευρώπη γνώρισε μια τεράστια οικολογική καταστροφή, η οποία αφάνισε σχεδόν τον μισό Ευρωπαϊκό πληθυσμό φέρνοντάς τον στα πρόθυρα της απελπισίας. Τόση ήταν η απόγνωση των ανθρώπων ώστε πολλοί ήταν εκείνοι που πίστεψαν τότε πως είχε πράγματι έλθει το τέλος του Κόσμου της Χριστιανικής αποκάλυψης.
The Last Judgment - Sistine Chapel by Michelangelo
Ωστόσο, κάτι τέτοιο ήταν η μόνιμη επωδός του θρησκευτικού ιερατείου από τις αρχές του Μεσαίωνα. Χρειάστηκαν περίπου 200 χρόνια για να επανακάμψει ο Ευρωπαϊκός πληθυσμός, ο οποίος ταυτόχρονα είχε να αντιμετωπίσει μια δεύτερη οικολογική δυσκολία, την “Μικρή Εποχή των Παγετώνων” (Little Ice Age) η οποία πιθανολογείται πως είχε ξεκινήσει αμέσως ή λίγο πριν τoν Μαύρο Θάνατο. Μάλιστα εκτός από τις 2 επικρατούσες θεωρίες για τα αίτια της Μικρής Εποχής των Παγετώνων:
- Μείωση της ηλιακής φωτεινότητας όπως έχει διαπιστωθεί από τις ιστορικές αναφορές της ελάττωσης των ηλιακών κηλίδων εκείνης της περιόδου (γύρω στο 1600, εποχή του μέσου της περιόδου Little Ice Age).
- Ηφαιστειακές εκρήξεις και επομένως μείωση της προσπίπτουσας ηλιακής ακτινοβολίας λόγω της ηφαιστειακής στάχτης που λειτουργεί ως “φίλτρο προστασίας” όταν βρεθεί στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας.
Πρόσφατα προστέθηκε άλλη μια, αυτήν την φορά ανθρωπογενής, αίτια:
- Η δραματική μείωση (έμεινε σχεδόν ο μισός) του Ευρωπαϊκού πληθυσμού όσο και η κατάρρευση της Ευρωπαϊκής οικονομίας μετά τον Μαύρο Θάνατο, έδωσε την δυνατότητα στα δάση να επανακάμψουν. Τα δάση είχαν περιορισθεί δραματικά στην Ευρώπη από την παν-Ευρωπαϊκή εξάπλωση της γεωργίας (1.000 μέχρι 1.300). Με την ανάκαμψη των δασών μειώθηκε η συγκέντρωση CO2 στην ατμόσφαιρα (τα δάση ας θυμηθούμε πως “τρέφονται” με CO2) , κάτι που όπως είναι πλέον γνωστό μειώνει την ατμοσφαιρική θερμοκρασία. Μάλιστα η θεωρεία αυτή μπορεί να εξηγήσει και τον τοπικό χαρακτήρα της Μικρής Εποχής των Παγετώνων μια και δεν υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι αφορούσε ολόκληρο τον πλανήτη. Πλην βέβαια της θεωρίας της μείωσης της συγκέντρωσης CO2, η αναστροφή του Gulf Stream η οποία εκτιμάται πως είχε προκαλέσει παλιότερα (12.000 π.χ.) την τελευταία “κανονική” εποχή Παγετώνων στην Ευρώπη, είναι μια εξίσου καλή υποψήφιος για την τοπική μείωση της θερμοκρασίας στην Ευρώπη. Βέβαια δεν υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για μια τέτοια αναστροφή ή διαταραχή στο Ρεύμα του Κόλπου του Μεξικού. Πάντως η αναστροφή του Gulf Stream που πιθανολογείται να γίνει εξαιτίας του Φαινομένου του Θερμοκηπίου τις επόμενες δεκαετίες να θυμίσουμε πως προκαλείται – σε γενικές γραμμές - από την αύξηση της θερμοκρασίας.
Η εμπειρία της οικολογικής καταστροφής του Μαύρου Θανάτου θα πρέπει να κλόνισε όχι μόνο την οικονομική θέση της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας εξαιτίας της οικονομικής κατάρρευσης που προκάλεσε αλλά και την ιδεολογική της θέση εξαιτίας της αδυναμίας να εξηγήσει και να αντιμετωπιστεί η αιτία της πανδημίας.
Ο Πολιτισμικός Φακός του Μεσαιωνικού ανθρώπου αδυνατούσε να αντιμετωπίσει την χειροπιαστή Οικολογική καταστροφή στο τέλος του Μεσαίωνα!
Ποιος ήταν αυτός ο φακός λοιπόν; Ήταν τόσο Μαύρος και σκοτεινός όσο και ο Μαύρος Θάνατος που έπεσε πάνω στους Ευρωπαίους της εποχής εκείνης.
Ο Πολιτισμικός Φακός του Μεσαιωνικού ανθρώπου είχε βασισθεί στην Πίστη των Ιουδαιο-Χριστιανικών Ιερών Κειμένων, διατηρώντας παράλληλα έντονες παγανιστικές και μυστικιστικές αποχρώσεις από προ-Χριστιανικές εποχές, αποχρώσεις πάντως που δεν έλειπαν ούτε από τα ίδια τα Ιερά Κείμενα.
Πίστη και Θεοκρατική Πανδημία
Η Πίστη στα Ιερά Κείμενα απαιτούσε αδιαμφισβήτητη αποδοχή της αποκεκαλυμμένης Χριστιανικής αλήθειας. Η Πίστη αυτή όχι μόνο δεν άφηνε περιθώρια για αποδείξεις, όχι μόνο δεν επέτρεπε την κριτική σκέψη και τον διάλογο, αλλά απαγόρευε κάθε αμφισβήτηση της θρησκευτικής αλήθειας (Δόγμα). Άλλωστε ποιά άλλη απόδειξη για την αλήθεια των Ιερών Κειμένων χρειαζόταν όταν υπήρχε η Ανάσταση του Θεανθρώπου;
Συνεπακόλουθα η Χριστιανική Πίστη και η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία εισήγαγαν και καλλιέργησαν έναν ιδιότυπο ατομισμό κατά την περίοδο του Μεσαίωνα. Με τον Χριστιανισμό κάθε άνθρωπος βρίσκεται μόνος του απέναντι σε έναν και μοναδικό Θεό στον οποίο είναι υπόλογος. Ο Θεός λειτουργεί ως διαμεσολαβητής ανάμεσα στον άνθρωπο και τον εαυτό του προσδιορίζοντας και οριοθετώντας την ηθική του διάσταση. Έτσι έγινε δυνατή η ολοκλήρωση του ηθικού προσώπου του ανθρώπου όχι στην Πλατωνική Πολιτεία των Ιδεών, αλλά στην Πολιτεία του Θεού (Άγιος Αυγουστίνος 354 – 450).
Ο Χριστιανισμός εκμεταλλεύτηκε τον διαχωρισμό ιδιώτη – πολίτη που επέβαλε η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία στην Αρχαιοελληνική έννοια του Πολίτη. (Η καινοτομία του ρωμαϊκού ιδιωτικού δικαίου, που έμελλε να ξεπεράσει χρονικά τις ιδιαίτερες κοινωνικές συνθήκες που την δημιούργησαν, ήταν η πρωτοφανής διάκριση της ατομικής ιδιοκτησίας με νομικούς τίτλους).
Οι δύο σημαντικότεροι φιλόσοφοι της περιόδου, ο Άγιος Αυγουστίνος (4ος - 5ος αιώνας) και ο Άγιος Ακινάτης (13ος), ήταν φυσικά και οι δύο θεολόγοι που αγιοποιήθηκαν από την Εκκλησία. Και οι δύο προσπάθησαν να “συμφιλιώσουν”, δηλαδή να απορροφήσουν μέσα στον Χριστιανισμό, τις φιλοσοφίες του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη αντίστοιχα.
Άλλωστε άλλες φιλοσοφικές αναζητήσεις αντιμετωπίστηκαν όπως άρμοζε από ένα θεοκρατικό καθεστώς. Ο Έκαρτ καταδικάστηκε το 1329 και τα έργα του απαγορεύτηκαν με την αιτιολογία ότι “... ήθελε να γνωρίζει περισσότερα από όσα ήταν απαραίτητα!”.
Παρόλο που ο Ακινάτης υποστήριζε πως η φύση (φυτά, λουλούδια, ζώα, κλπ) έχουν δημιουργηθεί και αυτά από την αγάπη του Θεού, βασικά χρησιμοποιούσε την ύπαρξή τους για να στηρίξει την υπόσταση του Θεού. Η απροσδιόριστη τελεολογική αρχή του Αριστοτέλη βρήκε – σύμφωνα με τον Ακινάτη – την ολοκλήρωσή της με την έλευση του Χριστού και την αποκαλυπτική περιγραφή του πραγματικού Θεού (δηλαδή εκείνου της Χριστιανικής διδασκαλίας) από τα Χριστιανικά Ιερά Κείμενα. Σύμφωνα με την Γένεση ο Θεός είπε:
"ποιήσωμεν άνθρωπο κατ' εικόνα ημετέρα και καθ' ομοίωσιν"
The creation of Adam by
Σ' αυτό το σύντομο αλλά πυκνό απόσπασμα υπονοείται ο απόλυτος διαχωρισμός του ανθρώπου από τα άλλα πλάσματα. Ο άνθρωπος τοποθετείται μεταξύ του Θεού και της υπόλοιπης δημιουργίας. Η κορύφωση αυτής της θεμελιώδους διχοτόμησης του ανθρώπου από τα άλλα ζώα, εντοπίζεται στην ιδέα πως ότι είναι “καλό” και ηθικό στον άνθρωπο οφείλεται στην εγγύτητά του με το Θείο, ενώ ότι είναι “κακό” οφείλεται στην εγγύτητά του με τα ζώα.
Η Χριστιανική παράδοση προσάρτησε και προσάρμοσε μερικές από τις φιλοσοφικές αντιλήψεις της κλασικής Αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας. Ο Αριστοτέλης πίστευε λόγου χάρη, ότι οι άνθρωποι είναι μεν ζώα, αλλά και ότι τα υπόλοιπα ζώα υφίστανται χάριν του ανθρώπου. Απέδωσε σε όλα τα όντα διατροφική ψυχή (διατροφικόν), στον άνθρωπο και τα ζώα αυτόνομη κίνηση και αισθητική ψυχή (κινητικόν κατά τόπον και αισθητικόν) και μόνο στον άνθρωπο λογική ψυχή. Ο Αριστοτέλης θεωρούσε πως ο άνθρωπος είναι γνωμοδοτικός – τελεολογικός τύπος, δηλαδή ο σκοπός για τον οποίο έχουν δημιουργηθεί όλα τα υπόλοιπα.
Τα Μιαρά Ζώα
Καθώς τίποτε δεν υπάρχει χωρίς λόγο στη φύση, κατά τον Αριστοτέλη, ο αναμφισβήτητος λόγος ύπαρξης των κατώτερων οργανισμών είναι να εξυπηρετούν ως τροφή ή ως εργάτες, αυτούς που βρίσκονται πιο πάνω τους στην κλίμακα. Αυτή η διαβάθμιση από το κατώτερο προς το ανώτερο ή η κλίμακα της τελειότητας έγινε γνωστή ως Κλίμακα της Φύσης. Αυτήν την κλίμακα εκμεταλλεύτηκαν οι Ρωμαιοκαθολικοί θεολόγοι για να στοιχειοθετήσουν την οντολογική ιεραρχία (μέσω αγγέλλων, κλπ) μέχρι τον Θεό.
Ο Επίκτητος ήταν ακόμη πιο σαφής: “… Επειδή στη γένεσή μας αναμείχθηκαν πλήρως δύο στοιχεία, αφ' ενός το σώμα, που έχουμε κοινό με τα ζώα, αφ' ετέρου η λογική και η σκέψη, που έχουμε κοινό με τους θεούς, μερικοί αποκλίνουν προς την πρώτη συγγένεια, άθλια και θνητή, ενώ λίγοι κλίνουν προς την άλλη, που είναι θεϊκή και μακάρια ... Εξαιτίας, λοιπόν, αυτής της συγγένειας, μερικοί από μας που αποκλίνουμε προς αυτήν καταλήγουμε να μοιάζουμε με λύκους, άπιστοι, κακοί και βλαβεροί. Άλλοι γινόμαστε σαν λιοντάρια, άγριοι, θηριώδεις και ανήμεροι. Αλλά οι περισσότεροι μοιάζουμε με αλεπούδες και με ό,τι πιο απαίσιο υπάρχει ανάμεσα στα ζώα. Τί άλλο, δηλαδή, είναι ο αναιδής και κακοήθης άνθρωπος αν όχι αλεπού ή κάτι άλλο ακόμα πιο απαίσιο και ταπεινό; Τον νου σας, λοιπόν, και να προσέχετε μην καταντήσετε σαν κάποιο από αυτά τα απαίσια όντα.”
Έτσι κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους, η Πλατωνική αρχή της Πληρότητας και η Φυσική κλίμακα του Αριστοτέλη συνέβαλαν από κοινού στην δημιουργία της πεποίθησης ότι υπάρχει μια συνεχής αλυσίδα, η οποία εκτείνεται ανοδικά από την άψυχη μη ζωντανή ύλη, μέσω του έμψυχου κόσμου των φυτών και των ζώων, μέσω του ανθρώπου, προς το βασίλειο των αγγέλων και τελικά στο Θεό.
Αυτή η πεποίθηση εμπεριείχε και την άποψη ότι όπως τίποτε δεν μπορεί να δημιουργηθεί χωρίς την θέληση του Θεού, έτσι και τίποτα δεν είναι δυνατόν να εξαφανισθεί, καθώς αυτό αντιβαίνει την θέληση του Θεού. Στον Μεσαίωνα επικρατούσε δηλαδή η αντίληψη ότι η φύση συνιστά αστείρευτη πηγή υλικών αγαθών στην απόλυτη διάθεση του ανθρώπου (σύμφωνα με τα Ιερά Κείμενα).
Είναι πασιφανές, πως την σκέψη του Μεσαιωνικού ανθρώπου, ο φυσικός θάνατος και η σωματική κακουχία ήταν απλά “πταίσματα” μπροστά στο Αιώνιο Πυρ της Κολάσεως και τον αιώνιο θάνατο της ψυχής. Αυτή μάλιστα η “παιδεία” διήρκησε 1.000 ολόκληρα χρόνια, κατά τα οποία εμπεδώθηκαν η αδιαλλαξία, η απόλυτη θρησκευτική εξουσία και η σωματική και πνευματική παρακμή. Άλλωστε η σιγουριά της ύπαρξης μιας Άλλης Ζωής είναι απλά ασυμβίβαστη με την ανεκτικότητα της τωρινής!
Το πραγματικό ενδιαφέρον των Χριστιανών του Μεσαίωνα για τα ζώα και την Φύση γενικότερα ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτο. Πώς να υπάρξει ενδιαφέρον όταν η φύση, το χώμα, τα άλλα ζώα, η σάρκα, το σώμα ήταν βρώμικες και ατελείς προσωρινές ουσίες με μοναδικό σκοπό την προετοιμασία του Ανθρώπου για το μεταθανάτιο Βασίλειο; Το Βασίλειο που αποκαλεί “Πόλη του Θεού” ο Άγιος Αυγουστίνος.
The anointing of the Messiah by John Martin
Η φυσική ζωή αποτελούσε για τον Αυγουστίνο ένα μίασμα, μια προσωρινή πτώση, ένα κακό, μια Θεία Ανυπακοή. Το σώμα ήταν η “κακή” ουσία του ανθρώπου, η Ψυχή ήταν εκείνο το Θείο μέρος του ανθρώπου που έπρεπε να καλλιεργηθεί μια και αυτό θα ζούσε μετά τον φυσικό θάνατο!
Έτσι δεν είναι καθόλου παράξενο που ο Πολιτισμικός Φακός του Μεσαιωνικού ανθρώπου, επέτρεπε τέτοια γεγονότα όπως τον βασανισμό και το κάψιμο των αιρετικών, το κυνήγι των μαγισσών και τα συγχωροχάρτια. Άλλωστε “Ευλογημένοι είναι εκείνοι που δεν έχουν δει και έχουν πιστέψει” (Ιωάννου Ευαγγέλιο).
Ιερά Εξέταση & "Ανύψωση" του Βρώμικου Σώματος
Κατά συνέπεια δεν απαιτείται άλλη γνώση εκτός από εκείνη των Ιερών Κειμένων. Εάν τα πράγματα δεν πάνε καλά δεν χρειάζεται να αναζητούμε άλλες αιτίες πλην από εκείνες που περιγράφουν τα Ιερά Κείμενα, δηλαδή τον Διάβολο και την σατανική του επιρροή στον άνθρωπο που οδηγεί στην ανυπακοή, στην βλασφημία και τελικά στην οργή του, κατά τα άλλα, στοργικού Θεού-πατέρα.
Έτσι όταν ξέσπασε ο Μαύρος Θάνατος, ο Βασιλιάς Φίλιππος VI ρώτησε το ιατρικό τμήμα του Πανεπιστημίου των Παρισίων για πιθανές αιτίες και θεραπείες. Παρόλο που οι γιατροί έδωσαν ορισμένες υποτυπώδεις θεραπείες, ο βασιλιάς προβληματισμένος με την Θεϊκή οργή που είχε ξεσπάσει πάνω τους, διέταξε τα ακόλουθα μέτρα:
- Απαγόρευση της βλασφημίας. Το πρώτο κρούσμα θα τιμωρούνταν με κόψιμο του ενός χείλους. Το δεύτερο με το κόψιμο του δεύτερου χείλους. Το τρίτο την γλώσσα, κλπ
- Απαγόρευση της χρήσης μαύρων ρούχων για να μην εξαπλωθεί ο πανικός.
- Απαγόρευση της εργασίας τα απογεύματα του Σαββάτου.
- Απαγόρευση των τυχερών παιγνιδιών και
- Όσοι ζούσαν “αμαρτωλά” έπρεπε να παντρευτούν αμέσως !
Σήμερα γνωρίζουμε πως η αιτία της πανούκλας ήταν η μεταφορά ενός μικροοργανισμού (Βάκιλος της Πανώλης) που είχε αναπτυχθεί στις φθείρες ασιατικών αρουραίων και οι οποίες μεταφέρθηκαν μέσω του χερσαίου εμπορίου απο την Μάυρη Θάλασσας μαζί με τους αρουραίους στην Ευρώπη. Σήμερα γνωρίζουμε επίσης πως οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης στις Μεσαιωνικές πόλεις, η εξαθλίωση του πληθυσμού από την θεοκρατική εξουσία και τους φεουδάρχες, επιδείνωσαν και εξάπλωσαν άμεσα την πανδημία.
Μας εντυπωσιάζει που ο Ευρωπαίος του Μεσαίωνα λάμβανε τέτοια παράλογα μέτρα, θα πρέπει όμως να φορέσουμε τα Μεσαιωνικά Πολιτισμικά γυαλιά για να καταλάβουμε.
Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε γιατί οι Ισπανοί κατακτητές στο Περού και στο Μεξικό αφού βάπτιζαν τα μωρά Ινδιάνους, στην συνέχεια τους τίναζαν τα μυαλά στον αέρα! Με τον τρόπο αυτό εξασφάλιζαν πως αυτά τα μωρά θα πήγαιναν κατευθείαν στον Παράδεισο. Ή έτσι τουλάχιστον ήθελε να τους κάνει να πιστεύουν η κατά τα άλλα ελαφριά τους ηθική συνείδηση…
Μόνο εάν φορέσουμε τους κατάμαυρους, φανατικούς, αδιάλλακτους και μισαλλόδοξους Πολιτισμικούς Φακούς του Μεσαιωνικού ανθρώπου, μπορούμε να κατανοήσουμε τους λόγους που οδήγησαν στην δημιουργία της Ιεράς Εξέτασης και της πληθώρας των βασανιστηρίων.
Το ασυμβίβαστο μιας οδυνηρής πραγματικότητας (Μαύρος Θάνατος, λιμοί, πλημμύρες, χιόνια, Μικρή Εποχή των Παγετώνων, οικονομική καταστροφή, κλπ) με την στοργική προδιάθεση ενός καλοκάγαθου Θεού, απαιτούσε εξιλαστήρια θύματα! Και φυσικά που θα βρίσκονταν αυτά; Όχι βέβαια στην Πόλη του Θεού, ούτε ανάμεσα στους διαμεσολαβητές του Θεού (ιερατείο, βασιλείς), αλλά στο κατώτερο βασίλειο των φτωχών και ταλαιπωρημένων ανθρώπων.
Έπρεπε να υπάρχουν κάποιοι οι οποίοι να έχουν πνευματικές και σωματικές επαφές με τον Διάβολο ώστε να προκαλούν καταιγίδες και να καταστρέφουν την σοδειά του γείτονα. Έπρεπε ο καλός, δηλαδή ο πιστός άνθρωπος, να πεθαίνει από το “κακό μάτι” του αντιπαθητικού γείτονα, ο οποίος του φαινόταν πως ιδιωτικά έβριζε τα θεία για την κακή σοδειά του χωραφιού του.
Το ενδιαφέρον του Μεσαιωνικού ανθρώπου για την τύχη της αιώνιας ψυχής δεν γνώριζε κανένα όριο όσον αφορά τον βασανισμό του μίζερου σώματος.
Άλλωστε η Ιερά Εξέταση διέθετε όλα εκείνα τα κατάλληλα όργανα για να επιβεβαιωθεί η Πίστη σε μια βεβαιωμένη υπόθεση. Ήσουν αιρετικός! Και μάλιστα είχες και συνεργούς … Είχες δυσκολία να θυμηθείς τους συνεργούς σου;
Ένα σετάκι από σιδερένιες μπότες κατάλληλα σχεδιασμένο ώστε να συνθλίψει τα κάτω σου άκρα θα βοηθούσε σημαντικά στην αναζωογόνηση της μνήμης σου!
Μάλιστα πολύ ωραία, παραδέχθηκες πως πράγματι οι γνωστοί σου Αρθούρος, και Φρειδερίκος ήταν αιρετικοί, τότε θα έπρεπε και οι σύζυγοί τους να ήταν μάγισσες! Εάν και πάλι κάτι δεν πήγαινε καλά με την μνήμη σου, υπήρχαν κατάλληλες βίδες να τοποθετηθούν στους αντίχειρες.
Για τις περισσότερο δύσκολες περιπτώσεις αμνησίας, υπήρχαν μέγγενες σε σχήμα αχλαδιού να χωθούν στο στόμα, τον κόλπο, ή τον πρωκτό, οι οποίες με το κατάλληλο άνοιγμα έφθαναν την σωματική σου μιζέρια στο ανώτερο δυνατό σημείο.
Εάν παρόλα αυτά, η θύμησή σου δεν επανερχόταν, θα σε κρεμούσαν από το ταβάνι (από ένα Strappado) με τα χέρια σου δεμένα πίσω από τους ώμους ώστε με κατάλληλα βάρη που κρεμούσαν στα πόδια σου, να εξαρθρωνόταν η ωμοπλάτη σου.
Εάν ήσουν μάγισσα, λίγο πριν την τελική σου τιμωρία (κάψιμο ή βράσιμο), θα σου “καθάριζαν” την ψυχή βάζοντας μέσα στο στόμα σου ζεματιστό νερό ή σαπούνι!
Εάν μάλιστα είχες την ατυχία να πέσεις στα χέρια Ισπανών ιεροεξεταστών, εκεί δηλαδή όπου η σκληρότητα έφθασε κυριολεκτικά την μεταφυσική της υπόσταση, θα μπορούσες να βρεθείς καθισμένος στην περίφημη Ισπανική καρέκλα.
Η Ισπανική Καρέκλα ήταν ένας σιδερένιος θρόνος όπου το κεφάλι και τα πόδια δένονταν με σιδερένια λουριά. Κάτω από τα γυμνά πόδια τοποθετούνταν αναμμένα κάρβουνα, τα οποία σιγόψηναν την σάρκα. Μια και οι απολογίες ήταν γενικά μακρόσυρτες διαδικασίες, φρόντιζαν να αλείφουν τις μισοψημένα πατούσες με λαρδί ώστε να μην ψήνονται πολύ γρήγορα.
Άραγε να χρησιμοποίησαν κάποια στιγμή και το λίπος του Πιγκουίνου Great Auk;
Τέλος είχαμε το φαινόμενο του κυνηγιού μαγισσών. Εκτιμάται πως 40.000 – 50.000 “μάγισσες” δολοφονήθηκαν κατά την περίοδο έξαρσης του φαινομένου (14ος – 17ος αιώνας). Αν και φυσικά αποδείξεις δεν βρέθηκαν ποτέ για την ύπαρξη μαγισσών, κάτι τέτοιο δεν ήταν άλλωστε απαραίτητη προϋπόθεση σύμφωνα με τον Πολιτισμικό Φακό του Μεσαιωνικού ανθρώπου.
Η ευπιστία στον δάκτυλο του Σατανά ήταν ικανή και αναγκαία συνθήκη για να αποδοθούν μολυσματικές ασθένειες μιας καταρρέουσας κοινωνίας, όπως η σύφιλης, η φυματίωση και η πανώλη, σε “μάγισσες”.
Αυτές ήταν σατανικές γυναίκες, ερωμένες του Διαβόλου, που συναντιόνταν κρυφά μαζί του, αφήνονταν σε ακολασίες όπως ομαδικά όργια, σοδομισμό, κανιβαλισμό, πετούσαν με σκουπόξυλα για να συναντήσουν τον διαβολικό τους εραστή, πετούσαν κατάρες στους γείτονες, έσπειραν θανατηφόρες ασθένειες σε γείτονες, σιτηρά και ζώα, προκαλούσαν καταιγίδες και πλημμύρες. Πολλές από αυτές κατηγορήθηκαν πως θανάτωναν μώρα που είχαν βαπτιστεί για να τους πιούν το αίμα!
Οι εξομολογήσεις – παραδοχές τους εκμαιεύονταν μέσω της γνωστής πια διαδικασίας της Ιεράς Εξέτασης. Η συνέχεια μετά την εξομολόγηση, είναι ήδη γνωστή ... το καθάρισμα της ψυχής και η παράδοσή της στα χέρια του Θεού μέσω της κρεμάλας, του βρασμού ή του δημόσιου Auto de fe.
Η Ιερά Εξέταση, το κυνήγι μαγισσών και αιρετικών συνεχίστηκε ακόμη και κατά στην περίοδο της Αναγέννησης, μέχρι ακόμη και τον 19ο αιώνα! Μάλιστα το έτος 1718, χρονιά που το εμβόλιο κατά της φυματίωσης εισήχθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο και ο Brook Taylor τελείωνε τον Απειροστικό του Λογισμό, το κυνήγι μαγισσών και ο Μεσαιωνικός Πολιτισμικός φακός παρέμενε ισχυρός.
Μια ηλικιωμένη γυναίκα, η Κα Nancy Gilbert, βασανίσθηκε στην Σκωτία και αναγκάστηκε να παραδεχθεί πως ήταν μάγισσα επειδή ένας γείτονάς της, ξυλοκόπος, έτρεφε θανάσιμη αντιπάθεια για τις γάτες που μαζεύονταν στον κήπο του και νιαούριζαν. Κάποτε εκείνος αγανακτισμένος προσπάθησε να τις πιάσει αφού κατάφερε να τραυματίσει τρεις από αυτές μ’ ένα τσεκούρι σε πλάτη, λεκάνη και πόδι αντίστοιχα. Όταν δύο ηλικιωμένες γυναίκες του χωριού πέθαναν, κάποιοι διέδωσαν πως η μια από αυτές είχε μια ουλή στην πλάτη παρόμοια με εκείνη που έπρεπε να είχε η μια απο τις γάτες. Όλο το χωριό τότε θεώρησε πως η γριά μάγισσα ήταν πράγματι η μια από τις γάτες του ξυλοκόπου και άρχισαν να ψάχνουν για τις άλλες δύο. Όταν βρέθηκε η Nancy Gilbert με σπασμένο πόδι, μάταια προσπαθούσε να εξηγήσει πως είχε πέσει και το είχε σπάσει.
Βλέπετε, όταν λογικά σκεπτόμενοι άνθρωποι αποδέχονται, φυσικά χωρίς αποδείξεις, ότι γριές μάγισσες μπορούν να μεταμορφωθούν σε γάτες και αντίστροφα, τα υπόλοιπα που ακολουθούν είναι εντελώς λογικά. Θα λέγαμε πως τα υπόλοιπα αποτελούν σχεδόν επιστήμη! Οι κάτοικοι του χωριού δεν έψαχναν για μια οποιαδήποτε γριά αλλά για εκείνη που θα είχε το ίδιο σημάδι με την γάτα …
Άλλωστε ποιοι ήταν οι Ιεροί Εξεταστές; Όλοι τους ήταν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο καλλιεργημένοι αλλά θρησκευόμενοι άνθρωποι. Ήταν άνθρωποι της Καθολικής Χριστιανικής Εκκλησίας, πάπες, επίσκοποι, παπάδες και άλλοι κληρικοί. Ήταν οι άνθρωποι που γνώριζαν και προστάτευαν το περιεχόμενο των Ιερών Κειμένων, ήταν οι εκπρόσωποι του Θεού στην γη, οι διαμεσολαβητές της σωτηρίας της ψυχής και της μετάβασης του ανθρώπου στο παραδεισένιο Βασίλειο του Θεού.
Επομένως, δεν θα έπρεπε να μας εντυπωσιάζει που λογικοί άνθρωποι με “σώας τας φρένας”, κατά τα άλλα, έκαιγαν άλλους ανθρώπους. Πρέπει να θυμόμαστε πως ο Πολιτισμικός Φακός τους θεωρούσε πως το κάψιμο μιας μιαρής και ακάθαρτης σάρκας ήταν ένα ελάχιστο τίμημα που έπρεπε να καταβληθεί ώστε να προστατευθεί η σωτηρία της καθαρής και αιώνιας ψυχής των υπολοίπων ανθρώπων που κινδύνευαν να “μολυνθούν” από το πνεύμα του Διαβόλου.
Διότι τι ήταν μια μικρή και ασήμαντη φωτιά που έσβηνε αμέσως μετά, μπροστά στην αιώνια φωτιά της Κολάσεως ;!
Rain of Fire, Dante’s Inferno by Gustave Doré
Τέτοιος ήταν λοιπόν ο Πολιτισμικό Φακός των Ευρωπαίων του Μεσαίωνα. Τι ρωτήσατε;;; Πως έβλεπε ο Μεσαιωνικός άνθρωπος ζώα, όπως ο Πιγκουίνος Great Auk, μέσα από αυτόν τον Πολιτισμικό Φακό;
Ας το αφήσουμε καλύτερα. Ας δούμε στην συνέχεια μήπως ο Πολιτισμικός Φακός της Αναγέννησης επεφύλαξε καλύτερη τύχη για τα ταλαίπωρα πλάσματα με σάρκα και οστά!
Αυτό σκέφτηκε ο ΦΑΝΤΙ @ 11:29 μ.μ.
8 Μας την είπαν
8 Comments:
Μας εντυπωσιάζει που ο Ευρωπαίος του Μεσαίωνα λάμβανε τέτοια παράλογα μέτρα, θα πρέπει όμως να φορέσουμε τα Μεσαιωνικά Πολιτισμικά γυαλιά για να καταλάβουμε.
Η μεσαιωνική εκκλησία δεν ήταν, βέβαια, δυνατόν να γνωρίζει το αίτιο της χολέρας και της πανούκλας για να τις καταπολεμήσει. Αλλά δεν είχε και αρμοδιότητα να καταπιάνεται με τέτοια πράγματα, γιατί η θρησκεία έχει τελείως διαφορετικό σκοπό.
Στην αλαζονεία τους συμπεριφέρονταν όμως οι κληρικοί ως ολοκληρωτικός μηχανισμός που επηρεάζει και καθοδηγεί τη ζωή και όλες τις αντιλήψεις και ενέργειες. Έτσι, χρεώνεται η εκκλησία και όλες τις αποτυχίες. Απ' την άλλη πλευρά, οι αμόρφωτοι άνθρωποι (ποιος τους άφησε αμόρφωτους?) στην απελπισία τους κατέφευγαν σε κάθε παράλογο μέτρο, χωρίς εδώ να παρέμβει η εκκλησία αποφασιστικά και να αποτρέψει τα εγκλήματα.
Αυτό που δεν γίνεται αντιληπτό σήμερα (από τους ενόχους για κατανοητούς λόγους) είναι ότι αυτή η ίδια εκκλησία είχε συμβάλλει στη συκοφάντηση, εξύβριση και καθαίρεση ενός πολιτισμού, του αρχαιο-ελληνικού, του οποίου η εξέλιξη πολύ πιθανόν να είχε οδηγήσει σε μια επιστημονική επανάσταση, τμήμα της οποίας θα ήταν η εξελιγμένη Ιατρική, όπως έγινε 1000-1300 χρόνια αργότερα.
Πολύ χειρότερο είναι ότι και σήμερα επιμένουν σ' εκείνες τις εγκληματικές επιλογές οι οποίες, δεν είναι τόσο σημαντικό ότι πρωτίστως θα δικαίωναν τον συκοφαντημένο ελληνικό πολιτισμό, αλλά θα προστάτευαν και θα βελτίωναν τη ζωή των ανθρώπων.
Ακόμα σήμερα προβάλλονται "πατέρες" και "άγιοι" οι οποίοι συνέβαλαν σε πολιτισμικά και πολιτικά εγκλήματα, ενώ υβρίζονται στις εκκλησίες, με κάθε ευκαιρία, οι "Έλληνες"...
(Κάπου στην αρχή γράφεις χιλιετηρίδα και πρέπει να γράψεις χιλιετία)
πιθανως να μην σε ενδιαφέρει αλλα στο blog μου σου έδωσα ...πάσα για το παιχνίδι των ...πεντε απαντήσεων!!! Καλό βράδυ απο τη φιλανδία!!!
Στέλιο αν και συμφωνώ μαζί σου για το πνίξιμο του πλούσιου Αρχαιο-Ελληνικού πολιστιμού, το αναφέρω και εγω στο άρθρο μου επιγραμματικά, έχω μερικές ενστάσεις:
1. Η εκκλησία δεν είναι ότι δεν ήταν σε θέσην να γνωρίζει. Το πρόβλημα είναι πως δεν ΗΘΕΛΕ να ΜΑΘΕΙ. Ο σκοπός της ήταν η πίστη και τίποτε άλλο. Όλη η γνώση είχε αποκαλυφθεί.
2. Η εκκλησία τα είχε καπελώσει όλα. Το αναφέρεις και εσύ. Ο Πάππας ήταν απόλυτας άρχοντας, έτσι δεν είναι; Η εκκλησία δεν κατείχε μοναστήρια που υποτίθεται πως ήταν "σχολία"; Αυτοί δεν είναι που έκαψαν βιβλιοθήκες και όποια γνώση τους φαινόταν "αιρετική". Μην φανεί δηλαδή πως δεν είχε αρμοδιότητα τότε να μπλέκεται σε όλα τα ζητήματα. Γι αυτό και μετά τον λοιμό ο κόσμος αγανάκτησε. Μιλάμε για θεο-κρατικό κράτος, δεν ήταν απλά κλεισμένοι στους ναούς και προσεύχονταν ... έπερναν χρήματα, έκαναν πολέμους, δίδασκαν, τα είχαν καπελώσει ΟΛΑ.
3. Τι να κάνει δηλαδή ο απλός κόσμος; Αν δεν μπορούσαν να γνωρίζουν αυτοί που υποτίθεται πως κατείχαν την απόλυτη - αποκεκαλυμένη γνώση - πως έπρεπε να γνώριζει ο απλός άνθρωπος. Με τι μέσα να γνωρίσει, με τι μεθόδους, με ποιά ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ σκέψη;! Υποτίθεται πως οι καθοδηγητές έπρεπε να βγάλουν τον απλό άνθρωπο από την δυσειδομονία και να τον μορφώσουν. Αντ΄ αυτού έφτιαξαν την Ιερά Εξέταση! Μην φανεί να εννοηθεί πως φταίνε οι "αμόρφωτοι" για την Ιερά Εξέταση! Στέλιο ΟΧΙ και δαρμένος και βρισμένος και απο επάνω! Πρόσεξε!
4. Τέλος δεν είναι σωστό να εξιδανικεύουμε τον Αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό. Έδωσε αυτά που είχε να δώσει, ήταν καταπληκτικός για την εποχή του αλλά είχε και σκοτεινές στιγμές. Ανάφερα ήδη την Ιεραρχία των Όντων του Αριστοτέλη και την άποψη του Επίκτητου για τα ζωα.
Σήμερα η εποχή μας καλεί για κάτι ΝΕΟ. Πολλοί προσπαθούν να επαναφέρουν τον Αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό. Δεν γίνεται, δεν χρειάζεται, η εποχή μας καλεί αλλιώς, είναι άλλες οι ανάγκες και οι συνθήκες σήμερα. Ας πάρουμε τα καλά και ας αφήσουμε τα άσχημα.
Και η Εκκλησία ας ξεχωρίσει επιτέλους εντελώς απο το κράτος, ας μείνει αυτό που ήταν, ένα αμφιλεγόμενο κομμάτι της ιστορίας μας. Σε αυτό νομίζω συμφωνούμε 100%. Έχει κάνει περισσότερη ζημιά απο καλό.
Στέλιο αν και συμφωνώ μαζί σου για το πνίξιμο του πλούσιου Αρχαιο-Ελληνικού πολιστιμού, το αναφέρω και εγω στο άρθρο μου επιγραμματικά, έχω μερικές ενστάσεις:
1. Η εκκλησία δεν είναι ότι δεν ήταν σε θέσην να γνωρίζει. Το πρόβλημα είναι πως δεν ΗΘΕΛΕ να ΜΑΘΕΙ. Ο σκοπός της ήταν η πίστη και τίποτε άλλο. Όλη η γνώση είχε αποκαλυφθεί.
2. Η εκκλησία τα είχε καπελώσει όλα. Το αναφέρεις και εσύ. Ο Πάππας ήταν απόλυτας άρχοντας, έτσι δεν είναι; Η εκκλησία δεν κατείχε μοναστήρια που υποτίθεται πως ήταν "σχολία"; Αυτοί δεν είναι που έκαψαν βιβλιοθήκες και όποια γνώση τους φαινόταν "αιρετική". Μην φανεί δηλαδή πως δεν είχε αρμοδιότητα τότε να μπλέκεται σε όλα τα ζητήματα. Γι αυτό και μετά τον λοιμό ο κόσμος αγανάκτησε. Μιλάμε για θεο-κρατικό κράτος, δεν ήταν απλά κλεισμένοι στους ναούς και προσεύχονταν ... έπερναν χρήματα, έκαναν πολέμους, δίδασκαν, τα είχαν καπελώσει ΟΛΑ.
3. Τι να κάνει δηλαδή ο απλός κόσμος; Αν δεν μπορούσαν να γνωρίζουν αυτοί που υποτίθεται πως κατείχαν την απόλυτη - αποκεκαλυμένη γνώση - πως έπρεπε να γνώριζει ο απλός άνθρωπος. Με τι μέσα να γνωρίσει, με τι μεθόδους, με ποιά ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ σκέψη;! Υποτίθεται πως οι καθοδηγητές έπρεπε να βγάλουν τον απλό άνθρωπο από την δυσειδομονία και να τον μορφώσουν. Αντ΄ αυτού έφτιαξαν την Ιερά Εξέταση! Μην φανεί να εννοηθεί πως φταίνε οι "αμόρφωτοι" για την Ιερά Εξέταση! Στέλιο ΟΧΙ και δαρμένος και βρισμένος και απο επάνω! Πρόσεξε!
4. Τέλος δεν είναι σωστό να εξιδανικεύουμε τον Αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό. Έδωσε αυτά που είχε να δώσει, ήταν καταπληκτικός για την εποχή του αλλά είχε και σκοτεινές στιγμές. Ανάφερα ήδη την Ιεραρχία των Όντων του Αριστοτέλη και την άποψη του Επίκτητου για τα ζωα.
Σήμερα η εποχή μας καλεί για κάτι ΝΕΟ. Πολλοί προσπαθούν να επαναφέρουν τον Αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό. Δεν γίνεται, δεν χρειάζεται, η εποχή μας καλεί αλλιώς, είναι άλλες οι ανάγκες και οι συνθήκες σήμερα. Ας πάρουμε τα καλά και ας αφήσουμε τα άσχημα.
Και η Εκκλησία ας ξεχωρίσει επιτέλους εντελώς απο το κράτος, ας μείνει αυτό που ήταν, ένα αμφιλεγόμενο κομμάτι της ιστορίας μας. Σε αυτό νομίζω συμφωνούμε 100%. Έχει κάνει περισσότερη ζημιά απο καλό.
Μπράβο Οφθαλμαπάτη που δεν χάνεις πουθενά τον μπούσουλα!
Ξέχασες να γράψεις για τις σιδερένιες κυλόττες που φόραγαν στις γυναίκες τους οι σταυροφόροι, οι οποίοι σταυροφόροι ήταν ό,τι χειρότερο έχει παρουσιάσει η ανθρώπινη ιστορία, σε βαρβαρότητα και απανθρωπιά. Μετά το κάψιμο του Μουσείου από το Κύριλλο, την καταστροφή των αρχαίων κειμένων και το κλείσιμο της σχολής του Πλάτωνα από το βασιληά Θεοδόσιο, οι Σταυροφόροι ρήμαξαν ότι είχε απομείνει και ξαναδημιουργηθεί από το 4ο μέχρι το 13ο αιώνα στο Βυζάντιο κατά την πρώτη άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους.
Ο Εκο, στο Μπαουντολίνο, σε πολύ γλαφυρό ύφος, μας λέει τι καθάρματα ήταν οι ιππότες του χριστού, που κάθε άλλο παρά την Ιερουσαλήμ είχαν για στόχο.
Οι σημερινοί Ταλιμπάν είναι αθώες περιστερές σε σχέση με τους καθολικούς του Μεσαίωνα, όχι ως πάνε πίσω αυτοί, αλλά για να μην τους βλέπουμε σαν ιστορικό φαινόμενο φονταμενταλισμού.
Για φαντάσου το μαρτύριο αυτών των φτωχών αβοήθητων πλασμάτων, να φοράνε επί μήνες τις σιδερένιες κυλόττες για να μην κάνουν σέξ με άλλο πλην του αφέντη τους.
Επίσης βλέπεις πως υπάρχουν και στοιχεία για τα αίτια του Little Ice Age ... για τον Κο Ανδριανόπολυο. Μάλιστα κάποια απο αυτά δείχνουν ΚΑΙ προς την κατεύθυνση της ανθρώπινης πρωτοβουλίας :) που κατακρεούργησε κυριολεκτικά τα δάση για να αναπτυχθεί η γεωργία.
Καλησπέρα Mirage
διάβασα με πολύ ενδιαφέρον την αναλυτική και λεπτομερή παρουσίασή σου.
έχω όμως μια δυσκολία να παρακολουθήσω την αφήγηση του 'πολιτισμικού φακού' και να αποδεχτώ τη μεταφυσική έννοια 'ο μεσαιωνικός άνθρωπο' εξαιτίας της μονολιθικότητας που αποδίδουν στην αντίληψη των ανθρώπων, και αυτό γιατί δεν εξηγούν την αλλαγή.
Αν για χίλια χρόνια όλα τάσκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά, αν υπήρχε απόλυτη στασιμότητα αντίληψης τότε από που γεννηθηκαν η Αναγέννηση και ο Διαφωτισμός;
Υποψιάζομαι ότι η εικόνα που έχουμε για το Μεσαίωνα είναι αποτέλεσμα του ..."πολιτισμικού φακού των Ευρωπαίων του Διαφωτισμού" μέσα από τον οποίο τον κοιτάμε. Ο Μεσαιωνικός άνθρωπος είναι 'ο άλλος' για μας, και γι' αυτό τον βλέπουμε σαν μια ακραία καρικατούρα αντίθετη με τον καλό ορθολογικό μας εαυτό.
Δεν εννοώ ότι όλα αυτά τα στοιχεία που, πολύ τεκμηριωμένα, παραθέτεις δεν αληθεύουν. Αληθεύουν και με το παραπάνω. Αλλά δεν μπορεί να είναι ολόκληρη η εικόνα.
Υ.Γ. επίσης είναι ενδιαφέρον να προσέξει κανείς, όπως φαίνεται από το κειμενό σου, ότι το κυνήγι των μαγισσών δεν πήρε την τρομερή του έκταση στην καρδιά του μεσσαίωνα αλλά μετά...
Για σου THODORAS. O "Πολιτισμικός Φακός" είναι μια προσέγγιση, μια γενίκευση, ένα εργαλείο για να προσεγγίσει μια περιρέουσα-μέση κατάσταση μιας εποχής. Φυσικά και δεν καλύπτει τις εξαιρέσεις, ούτε βέβαια μπορεί να αντικαταστήσει μια πιο επιστημονική-ιστορική και αναλυτική προσέγγιση. Έχες επίσης δίκιο και ως προς τα όρια τα οποία πάντοτε είναι ασαφή και προσεγγιστικά.
Και στον Πολιτισμικό Φακό του Διαφωτισμού βέβαια έχεις δίκιο, όμως γι αυτόν σκοπεύω να μιλήσω στο επόμενο post εν καιρώ.
Επίσης να έχεις κατά νου πως το κείμενο βλέπει τα γεγονότα απο την σκοπιά της κεντρικής ερώτησης "Τι είναι αυτό που έχει ωθήσει τον άνθρωπο στην εξολόθρευση των ζώων;" και "Γιατί εξολοθρεύφθηκε για παράδειγμα ο Πιγκουίνος Great Auk;"
Οπότε αναγκαστικά πρέπει να εστιάσω σε αυτά τα αίτια.
Απο την άλλη μεριά η αλλαγή είναι συνεχής και όπως αφήνεις να εννοηθεί στο σχόλιό σου, υπήρξαν μέσα στην περίοδο του Μεσαίωνα αλλαγές όπως η τυπογραφεία και οι δημιουργία νέων επαγγελμάτων μέσα σε πόλεις (σιδεράδες, κλπ) που αποτέλεσε την μαγιά της Αναγέννησης.
Αλλά αυτό εδω είναι ένα πολύ μικρό και εστιασμένο πόστ. Για μια επιστημονική -αναλυτική προσέγγιση θα πρέπει να δεις το εξαιρετικό blog του Στέλιου
Δημοσίευση σχολίου
<< Home